Sanayi Devrimi’nin başlangıcından bu yana ‘makinelerin insanların işlerini alacağı’ endişesi son yıllarda gelişen yapay zeka teknolojisiyle somutlaşmaya başladı. Fakat bazı meslekler her yapay zekanın harcı değil.
ABD merkezli çokuluslu yatırım bankası Goldman Sachs’ın Mart 2023 tarihli raporuna göre yapay zeka şu anda insanlar tarafından yapılan tüm işlerin dörtte birini üstlenebilir. Ayrıca Avrupa Birliği ve ABD genelinde 300 milyon iş ‘otomasyon’ nedeniyle kaybedilebilir.
BBC’ye konuşan ‘Robotların İktidarı: Yapay Zeka Her Şeyi Nasıl Dönüştürecek’ kitabının yazarı Martin Ford, bunun kötü sonuçlara yol açabileceğini söyledi: “Bir sürü insanın başına gelebilir, aniden ve aynı anda. Bu sadece söz konusu insanları değil tüm ekonomik sistemi etkiler.”
Üç gruba ayrılıyor
Bunun yanında işler henüz o derece kötü değil. Birçok meslek dalı henüz ‘yapay zeka kıskacı’ndan muaf. Ford, bu bağlamdaki meslek gruplarını üçe ayırıyor:
1. Yaratıcı Meslekler
“İlk grup gerçekten yaratıcı olduğunuz meslekler. Formüllü bir işin yapılmadığı veya sadece bir şeylerin yerinin değiştirilmediği, gerçekten yeni fikirlerle yol alınan ve bir şey üretilen meslekler.” Bu, ‘yaratıcı’ olarak kabul edilen tüm işlerin mutlaka güvenli olduğu anlamına gelmiyor. Grafik tasarım ve görsel sanatla ilgili meslekler ilk elden gidenler arasında olabilir. Ford’a göre ‘başka tür yaratıcılık’ gerektiren ‘bilim’, ‘tıp’ ve ‘hukuk’ meslekleri hala güvenli.
2. İnsanları Derinlemesine Anlama Gerektiren Meslekler
Yazar, ikinci kategoriyi ‘insanları derinlemesine anlamanız gereken meslekler’ olarak sınıflıyor: “Hemşireler, iş danışmanları ve araştırmacı gazeteciler… Yapay zekanın gerçek ilişkiler kuracak şekilde etkileşim becerisine sahip olması için daha çok zaman geçmesi gerektiğini düşünüyorum.”
3. Hareket Kabiliyeti ve Öngörülen Ortamlarda Problem Çözme Yeteneği Gerektiren Meslekler
Üçüncü grup olan ‘çok fazla hareket kabiliyeti, el becerisi ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme yeteneği gerektiren işler’ de yapay zekadan uzun süre etkilenmeyebilir. Pek çok ticari iş (elektrikçiler, tesisatçılar, kaynakçılar vb.) bu kategoriye giriyor. “Muhtemelen otomatikleştirilmesi en zor olanlar. Bu tür işler için bilim kurgu filmlerindeki robotlara ihtiyaç olacak. Star Wars’taki C-3PO gibi.” şeklinde ifade ediyor.
Gelecekte Az Tehdit Altında Olan Meslekler
Bu meslek grupları, yapay zekanın tehdit etmekte daha zorlandığı, insan beceri ve etkileşiminin ön planda olduğu alanları içermektedir. Örneğin, yaratıcı mesleklerde, gerçekten yeni fikirlerin üretildiği ve özgün çalışmaların yapıldığı alanlarda insanların hala önemli bir rolü vardır. Grafik tasarım, görsel sanatlar ve diğer yaratıcı alanlar, insanların yaratıcılığını kullanarak yapay zekadan uzak tutulabilir.
İnsanları derinlemesine anlamayı gerektiren mesleklerde, insan etkileşimi ve ilişkileri önemlidir. Hemşireler, iş danışmanları ve araştırmacı gazeteciler gibi mesleklerde, insanlarla empati kurma ve gerçek ilişkiler kurma yetenekleri, yapay zekanın hala tam olarak yerine getiremediği önemli bir faktördür.
Hareket kabiliyeti, el becerisi ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme yeteneği gerektiren meslekler, otomatikleştirilmesi en zor olanlardır. Elektrikçiler, tesisatçılar, kaynakçılar gibi meslekler halen insan eliyle yapılması gereken deneyim ve beceriler gerektiren alanlardır.
Yaratıcı İnsan Gücüne Olan İhtiyaç Devam Ediyor
Sonuç olarak, yapay zeka teknolojisi gelişse de bazı meslekler hala insan beceri ve yaratıcılığını gerektirmektedir. Yeni fikirlerin üretilmesi, insanları derinlemesine anlama, ilişki kurma ve öngörülemeyen ortamlarda problem çözme becerileri, yapay zekanın şu an için tam olarak yerine getiremediği alanlardır. Bu meslek grupları, yapay zekadan daha az etkilenme potansiyeline sahip olduğu için gelecekte de önemini koruyacak gibi görünmektedir.
Yapay zeka teknolojisi hayatımızın birçok alanında büyük bir etkiye sahip olsa da, insanların hala gerekli olduğu ve onların yaratıcı güçlerine olan ihtiyacın devam ettiği meslekler vardır. Bu meslek gruplarının insan becerileri, özgün düşünce ve etkileşim yetenekleriyle rekabet edebilmeleri, yapay zekaya karşı avantaj sağlayacaktır. Gelecekteki iş gücü dönüşümleriyle birlikte bu mesleklerin önemi daha da artabilir.
